(Ngày ngày viết chữ) Đôi khi chúng ta có lối viết hơi bị động một chút, kiểu thay vì viết “Tôi bị cha tôi đánh” lại viết thành “Tôi bị đánh bởi cha tôi”. Lối viết này tuy không phải lúc nào cũng dở, nhưng dù sao cũng không phải là lối diễn đạt quen thuộc và thoải mái của người Việt.

Trong bài viết này, chúng ta thử đổi cách diễn đạt một chút, loại bỏ hết những từ “bởi” và thay thế hoặc diễn lại theo cách “Việt Nam” hơn. Bảng bên dưới là những ví dụ do Ngày ngày viết chữ góp nhặt từ nhiều bài viết hoặc rút ra từ một số sách và thử viết lại.

MỌI NGƯỜI CŨNG ĐỌC

>> Content Marketing – Những gì bạn viết đã đi vào lòng người chưa?

Tất nhiên, lúc bạn đọc áp dụng vào thực tế, sẽ thấy rằng có khi bỏ “bởi” đi, thay bằng cách diễn đạt khác thì hiệu quả câu lại không tốt bằng. Khi đó, chúng ta có thể giữ nguyên cách diễn đạt có dùng “bởi”. Bài viết này không nhằm chối bỏ từ “bởi” mà chỉ đưa ra vài cách diễn đạt khác hòng hướng tới một lối viết gần với cách nói của người Việt hơn.

Và, chúng ta cũng không cần quá chú tâm vào việc những câu dưới đây hay hay dở, chúng ta chỉ cần tập trung xem xem, nếu không “bởi” thì viết thế nào mà thôi.

Ngoài những câu có dạng trên, mà chúng tôi thường khái quát thành “Tôi bị đánh bởi cha tôi” hoặc “Cơm được ăn bởi tôi”, thì ở nhiều trường hợp khác, từ “bởi” được dùng hoàn toàn bình thường và quen thuộc với cách nói của người Việt.

Dưới đây là một số ví dụ khác mà ở đó, “bởi” không gây ra bất kỳ trúc trắc nào.

(1) Thứ nhất là bởi người ta bảo đó chỉ là cách lũ mèo đơn phương phát tín hiệu cho con người, chứ bọn nó sẽ chẳng hiểu chúng mình đang muốn truyền tải điều gì khi kêu meo meo với chúng nó đâu; thứ hai là như vậy có vẻ rất ngu ngốc.

(2) Nhớ lại quãng thời gian tình nguyện rời đất Cố đô để về công tác tại Đoàn nghệ thuật Đam San, họa sĩ Phùng Sơn cho biết, ông thầm cảm ơn Tây Nguyên đã cho ông kỷ niệm đầu đời ngọt ngào và đáng nhớ, nơi mà ông trở thành một “folklore” đúng nghĩa, bởi ở đó là cả một bức tranh sinh động của con người và thiên nhiên mà ông từng ao ước được gắn bó.

(3) Chúng ta tức bởi vì chúng ta ở trong một nghịch lý.

(4) Bà thật sự giật mình vì câu hỏi bởi chính lúc này bà mới có dịp được suy nghĩ cặn kẽ về hiện thực của cái xã hội này.

(5) Bởi dưới ánh đèn sân khấu, cô có thể tự do thể hiện chính mình thông qua sự sáng tạo, vùng vẫy trong âm nhạc.

Tóm lại, vì cách diễn đạt theo lối “Tôi bị đánh bởi cha tôi” không được gần với lối nói thông thường của người Việt cho lắm, nên nếu có thể, chúng ta hãy thử diễn đạt khác đi. Nhờ đó, câu chữ chúng ta dùng sẽ trở nên gần gũi và thoải mái cho người đọc hơn.