(Ngày ngày viết chữ) Từ Hán Việt trong Hán Việt là một lớp học “trao phương pháp và công cụ” – nhằm giúp học viên hiểu và sử dụng từ Hán Việt chuẩn xác hơn.

Từ Hán Việt là một lớp từ thú vị và có nhiều điều đáng bàn. Lớp từ này, với một người chưa tiếp xúc nhiều, để thấu hiểu nó cần phải dụng công dụng tâm khá lớn. Thành thử, mặc dù đã có lớp Tiếng Việt – Hiểu sâu Viết sắc bàn về những bình diện khác nhau trong tiếng Việt, bao gồm bình diện từ vựng, Ngày ngày viết chữ vẫn tổ chức thêm lớp Từ Hán Việt trong tiếng Việt để có nhiều thời gian trao đổi với các bạn học viên hơn.

Lớp này chúng ta học gì?

Về đại thể, có một số vấn đề lớn như sau:

Đầu tiên là vấn đề ngữ âm – ngữ nghĩa của từ Hán Việt. Chẳng hạn, chúng ta biết nhậm = nhiệm, nhưng người Việt chỉ nói nhậm chức chứ không nói nhiệm chức, nói chủ nhiệm chứ không nói chủ nhậm.

Hiện nay, tiếng Việt dùng chữ Quốc ngữ Latinh. Chữ này có một hạn chế là chỉ biểu đạt thuần tuý về cách đọc mà không biểu thị ý nghĩa. Do đó, đối với những hiện tượng đồng âm khác nghĩa, nhiều người có thể hiểu nhầm, không phân biệt được nghĩa của từ. Khoá học này sẽ hướng dẫn các bạn cách tra cứu để xác định nghĩa, qua đó giúp các bạn thấy rằng “nhân duyên” và “hôn nhân” là hai chữ “nhân” khác nhau, “phong tục” và “phong phú” là hai chữ “phong” khác nhau, hay hai chữ “thụ” trong “nam nữ thụ thụ bất thân” cũng là hai chữ “thụ” khác nhau.

Thứ hai là vấn đề từ vựng – ngữ pháp của từ Hán Việt. Đây là vấn đề sử dụng từ đơn và từ ghép Hán Việt cũng như cách Việt hoá các yếu tố Hán Việt. Vấn đề này cũng bao gồm những quy tắc kết hợp, quy tắc xếp đặt trật tự các thành phần cấu tạo từ và ngữ Hán Việt.

Chẳng hạn, người Việt nói hoa quả, cũng nói hoa trái, nhưng lại chỉ nói trái cây mà hầu như không nói quả cây. Thế nhưng, đồng thời lại có cả cây ăn trái và cây ăn quả. Vậy, các yếu tố Hán Việt là hoa và quả được Việt hoá và kết hợp như thế nào? Hoặc một trường hợp khác, nữ bác sĩ và bác sĩ nữ có giống nhau không? Khi nào thì dùng nữ bác sĩ và khi nào thì dùng bác sĩ nữ?

Thứ ba, lớp học Từ Hán Việt trong Hán Việt sẽ bàn luận về những trường hợp sử dụng từ Hán Việt trong thực tế mà nhiều khi bị cho là thiếu chuẩn mực. Chẳng hạn, có người nói duy nhất một là thừa, còn duy nhất hai/ba/bốn… là sai. Vậy thật ra có thừa không, có sai không? Giải thích thế nào cho hợp lý? Người viết, người biên tập nên xử lý thế nào khi gặp các vấn đề như thế này?

Nhìn chung, việc hiểu đúng nghĩa của từ Hán Việt, sử dụng đúng quy tắc ngữ pháp liên quan đến từ Hán Việt có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp những người mới tiếp xúc công việc viết/dịch/giảng dạy tiếng có thể dùng từ chuẩn mực hơn, hiểu rõ hơn về từ ngữ mà mình thường sử dụng. Kỳ thực, qua quan sát nhiều lớp học viên, Ngày ngày viết chữ nhận thấy từ Hán Việt là lớp từ dễ dùng sai nhất, thậm chí là sai ở những từ phổ biến nhất.

Ngoài những vấn đề cốt lõi trên, lớp học còn bàn về những vấn đề hết sức đáng lưu ý khi dịch từ tiếng Hán (tiếng Trung) sang tiếng Việt. Những khó khăn thường gặp khi dịch Hán sang Việt là gì, cách giải quyết như thế nào, v.v..

Bên cạnh đó, lớp học còn thảo luận về thành ngữ Hán Việt, một số tác phẩm thơ văn chữ Hán và vài câu chuyện về văn hoá, xã hội, triết lý của người Việt thể hiện ý nhị qua chữ nghĩa (mà có thể bạn vẫn gặp, vẫn dùng nhưng không nhận ra).

---

Ai nên tham gia Khóa học Từ Hán Việt trong tiếng Việt?

Những bạn đang làm hoặc có ý định làm content writing, copywriting, biên dịch, biên tập, làm sách, dạy tiếng Việt cho người nước ngoài,… rất phù hợp để học lớp này. Các bạn sẽ hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa và cách dùng từ Hán Việt. Từ đó, khi vận dụng vào công việc của mình, các bạn có thể chọn lọc, dùng và tạo từ đúng đắn, thoả đáng hơn. Những bạn quan tâm từ Hán Việt và tiếng Việt nói chung cũng có thể học.

Có nhiều bạn hỏi là “em không biết chữ Hán thì có học được không”. Đương nhiên là học được, vì lớp lấy người học chỉ biết chữ Quốc ngữ làm trọng tâm nên không yêu cầu phải biết chữ Hán.

Kết quả từ các khóa trước cho thấy, những bạn đã học qua khóa “Từ Hán Việt trong tiếng Việt” rồi, về sau khi hành văn hiếm khi mắc lỗi dùng từ không đúng nghĩa nữa. Với cả, gặp những trường hợp nhập nhằng, không biết viết như vầy là đúng hay sai, các bạn cũng biết hướng xử lý, gọn ghẽ đâu ra đấy.

---

Thông tin khóa học:

– Khoá học gồm 10 buổi.
– Học vào tối thứ Bảy hằng tuần, từ 19 giờ đến 21 giờ 30 (hoặc 22 giờ, tuỳ theo độ phức tạp của bài học).
– Khoá mới dự kiến khai giảng vào 17/05/2025, học đến 19/07/2025.
– Học phí: 5.000.000 đồng/khoá.
– Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thuỳ Dung, chủ bút Ngày ngày viết chữ.

Lớp này học 10 buổi. Từng có học viên thắc mắc làm sao có thể học hết từng ấy từ Hán Việt trong 10 buổi. Đương nhiên là chúng ta không thể học hết được chỉ với chừng ấy thời lượng. Nhưng lớp học này cũng không nhằm mục đích dạy hết thảy từ Hán Việt, lớp học này chỉ trao phương pháp và công cụ, ra bài tập để học viên thực hành. Những phương pháp, công cụ và bài tập thực tế này sẽ giúp học viên sau khi rời lớp học vẫn có thể tự học và tự mình xử lý các trường hợp chữ nghĩa liên quan đến từ Hán Việt.

Hình thức học:

– Nghe giảng và trao đổi trực tiếp với giảng viên qua Google Meet.
– Làm bài tập và thảo luận thêm qua Google Classroom (sẽ được hướng dẫn cụ thể sau khi đăng ký).
– Sau thời gian học có bất kỳ vấn đề chữ nghĩa nào đều có thể hỏi giảng viên. Khóa học “bảo hành trọn đời” nên chỉ cần có thắc mắc bạn đều có thể hỏi và sẽ luôn được giải đáp.

LỘ TRÌNH CÁC KHOÁ HỌC VIẾT CỦA NGÀY NGÀY VIẾT CHỮ

Tiếng Việt Hiểu sâu Viết sắc	Từ Hán Việt trong tiếng Việt	Nhuận sắc bản thảo	Các workshop ngắn
Khoá nền tảng, người viết nào cũng nên học.	Khoá củng cố, trau dồi thêm vốn từ Hán Việt.	Khoá “làm đẹp”, dành cho người đã có bản thảo và muốn ra sách.	Nội dung gói gọn trong một buổi, bổ túc kiến thức cho các khoá học trước.