(Ngày ngày viết chữ) Bài viết này hướng dẫn cách trích dẫn trong những bài viết mang tính học thuật như luận văn, dự án, tác phẩm báo chí nhằm tránh lỗi đạo văn không đáng có.

MỌI NGƯỜI CŨNG QUAN TÂM:

>> Những từ dễ nhầm lẫn trong tiếng Việt

Phong cách APA

Phong cách APA (American Psychological Association Style, sau đây sẽ gọi tắt là APA) là hệ thống quy tắc trình bày văn bản tài liệu học thuật do một nhóm các nhà nghiên cứu đưa ra nhằm thiết lập một quy chuẩn sử dụng ngôn ngữ. Hiện nay, APA được công nhận rộng rãi trên thế giới và được nhiều trường đại học sử dụng.

Một quy tắc quan trọng của APA là trích dẫn phải có tên tác giả và thời gian tác giả đưa ra thông tin đó. Dưới đây là cách trích dẫn cho từng trường hợp với ví dụ cụ thể.

Trích dẫn một tác giả hoặc một nhóm tác giả

Tác phẩm của hai tác giả: Đặt tên cả hai tác giả trong “cụm từ tín hiệu” hoặc trong ngoặc đơn mỗi khi bạn trích dẫn. Sử dụng từ “và” giữa tên của tác giả trong văn bản và sử dụng dấu “&” trong dấu ngoặc đơn.

Nghiên cứu của Wegener và Petty (1994) cho thấy…
(Wegener & Petty, 1994)

Tác phẩm của ba đến năm tác giả: Liệt kê tất cả các tác giả trong “cụm từ tín hiệu” hoặc trong ngoặc đơn khi bạn trích dẫn nguồn đầu tiên. Sử dụng từ “và” giữa tên của tác giả trong văn bản và sử dụng dấu “&” trong dấu ngoặc đơn.

(Kernis, Cornell, Sun, Berry, & Harlow, 1993)

Trong trích dẫn tiếp theo, chỉ sử dụng họ cuối của tác giả đầu tiên theo sau là “et al.” trong cụm từ tín hiệu hoặc trong dấu ngoặc đơn. “et al.” là từ viết tắt của et alii nghĩa là “and others” hay là “cộng sự”.

(Kernis et.al., 1993) / (Kernis và cộng sự, 1993)

Sáu hoặc nhiều tác giả: Sử dụng tên của tác giả đầu tiên theo sau là et al. trong cụm từ tín hiệu hoặc trong dấu ngoặc đơn.

Harris et al. (2001) argued… / Harris và cộng sự (2001) lập luận…
(Harris et al., 2001) / (Harris và cộng sự, 2001)

Tác giả khuyết danh: Nếu tác phẩm không có tác giả, trích dẫn nguồn theo tiêu đề của nó trong cụm từ tín hiệu hoặc sử dụng từ đầu tiên hoặc hai trong ngoặc đơn. Các sách báo và báo cáo được in nghiêng hoặc gạch chân; tiêu đề của các bài viết, các chương, và các trang web được đặt trong dấu ngoặc kép.

Một nghiên cứu tương tự cũng đã được thực hiện khi học sinh học cách định dạng các tài liệu nghiên cứu (“Using APA,” 2001).

Lưu ý: Trong một số trường hợp hiếm hoi, “Anonymous / Ẩn danh” được sử dụng cho tác giả, coi nó như là tên của tác giả (Anonymous, 2001). Trong danh sách tài liệu tham khảo (cuối luận văn, tiểu luận), bạn cũng sử dụng tên “Anonymous” hay “Ẩn danh” như là tên tác giả.

Tổ chức như một tác giả: Nếu tác giả là một tổ chức hoặc một cơ quan chính phủ, hãy đề cập đến tổ chức trong cụm từ tín hiệu hoặc trích dẫn khi bắt đầu trích dẫn nguồn.

Theo Hiệp hội Tâm lý Mỹ (2000),…

Nếu tổ chức có một từ viết tắt nổi tiếng, hãy bao gồm chữ viết tắt trong ngoặc vuông trong lần đầu tiên nguồn được trích dẫn và sau đó chỉ sử dụng chữ viết tắt trong các trích dẫn sau này.

Trích dẫn đầu tiên: (Tổ chức Thương mại Thế giới [WTO], 2000)
Các trích dẫn sau đó: (WTO, 2000)

Hai hoặc nhiều công trình trong cùng lúc: Khi trích dẫn phụ của bạn bao gồm hai hoặc nhiều tác phẩm, hãy sắp xếp chúng giống như cách chúng xuất hiện trong danh sách tài liệu tham khảo (tức là theo thứ tự bảng chữ cái), được phân cách bởi dấu chấm phẩy.

(Berndt, 2002; Harlow, 1983)

Tác giả có cùng họ: Để tránh nhầm lẫn, sử dụng tên tắt đầu tiên có họ.

(E. Johnson, 2001; L. Johnson, 1998)

Hai hoặc nhiều tác phẩm của cùng tác giả trong cùng năm: Nếu bạn có hai nguồn của cùng một tác giả trong cùng năm, hãy sử dụng các chữ cái thường (a, b, c) với năm để sắp xếp các mục nhập trong danh sách tham khảo. Sử dụng các chữ cái viết thường với năm trong phần trích dẫn trong văn bản.

Nghiên cứu của Berndt (1981a) minh hoạ rằng…

Giới thiệu, Tiền đề, Lời nói đầu và Lời kết: Khi trích dẫn Lời giới thiệu, Lời nói đầu hay những thứ tương tự trong đoạn văn,  bạn cũng trích dẫn tác giả và năm tương ứng như thường lệ.

(Funk & Kolln, 1992)

Giao tiếp cá nhân: Đối với các cuộc phỏng vấn, thư từ, e-mail, và giao tiếp giữa người với người khác, trích dẫn tên của người giao tiếp, thực tế đó là giao tiếp cá nhân, và ngày giao tiếp. Không bao gồm thông tin cá nhân trong danh sách tài liệu tham khảo.

(E. Robbins, thông tin cá nhân, ngày 4 tháng 1 năm 2001).
A. P. Smith cũng tuyên bố rằng nhiều sinh viên của cô đã gặp khó khăn với phong cách APA (giao tiếp cá nhân, 3 tháng 11 năm 2002).

Đối với tên tác giả là người Việt, vì người Việt không sử dụng họ độc lập, nhưng gọi tên thì không trang trọng, bạn nên viết đủ họ và tên. Không bao gồm người Việt sống ở nước ngoài và sử dụng họ độc lập.

Trích dẫn các nguồn gián tiếp

Nếu bạn sử dụng nguồn được trích dẫn trong một nguồn khác, hãy đặt tên nguồn gốc (nguồn sơ cấp) trong cụm từ tín hiệu của bạn và bao gồm nguồn thứ cấp trong dấu ngoặc đơn. Trong danh sách tài liệu tham khảo thì liệt kê nguồn thứ cấp.

Johnson lập luận rằng… (như trích dẫn ở Smith, 2003, trang 102).

Lưu ý: Khi trích dẫn tài liệu trong ngoặc, ngăn cách các phần bằng dấu phẩy, như trên. Ngoài ra, cố gắng tìm tài liệu gốc và trích dẫn nguồn gốc.

Nguồn điện tử

Nếu có thể, hãy trích dẫn một tài liệu điện tử giống như bất kỳ tài liệu nào khác bằng cách sử dụng kiểu tác giả.

Kenneth (2000) giải thích…

Không biết tác giả và ngày không xác định: Nếu không có (không biết) tác giả hoặc ngày tháng được đưa ra, sử dụng tiêu đề trong cụm từ tín hiệu của bạn hoặc một hai từ đầu tiêu đề trong dấu ngoặc đơn và sử dụng chữ viết tắt “n.d.” với “n.d.” là “no date”.

Một nghiên cứu khác của sinh viên phát hiện ra rằng sinh viên làm gia sư thì thành công hơn (“Keoring and APA,” n.d.)

Trong ví dụ trên, “Keoring and APA,” là tiêu đề tác phẩm nên phải để trong ngoặc kép. Quy tắc chung của APA là tên tác giả thì không cần ngoặc kép, tiêu đề thì cần ngoặc kép và trừ trường hợp “no date” thì luôn luôn có thời gian trích dẫn.

Các nguồn không có số trang

Khi một nguồn điện tử thiếu số trang, bạn nên cố gắng bao gồm các thông tin có thể giúp độc giả tìm thấy đoạn văn được trích dẫn. Khi một tài liệu điện tử đã đánh số các đoạn văn, hãy sử dụng chữ viết tắt “para.” tiếp theo là số đoạn văn bản. “para.” là từ viết tắt của “paragrah”, tức đoạn. Trong tiếng Việt, để dễ dàng, bạn cứ viết thẳng là “đoạn”.

(Hall, 2001, đoạn 5)

Nếu các đoạn không được đánh số và tài liệu bao gồm tiêu đề, hãy cung cấp tiêu đề thích hợp và chỉ định đoạn trong tiêu đề đó. Lưu ý rằng trong một số nguồn điện tử, như các trang Web, mọi người có thể sử dụng chức năng Tìm trong trình duyệt của họ để tìm bất kỳ đoạn trích dẫn nào bạn trích dẫn.

Theo Smith (1997),… (“Mind over Matter section,” đoạn 6)

Mind over Matter section là tiêu đề bài viết trên website và đoạn 6 là đoạn bạn gán cho nó bằng cách tự mình đếm.

Lưu ý: Không bao giờ sử dụng số trang của các trang web mà bạn in; các máy tính khác nhau in các trang web với số trang khác nhau.

Bài viết này dựa theo ấn bản thứ 6, in lần thứ hai của cuốn cẩm nang APA.

Nguồn: Purdue OWL